Stríðsmaður úr Hvítarusslandi og tveir felagsskapir fáa friðarheiðursløn Nobels

Friðarheiðursløn Nobels 2022 verður latin fongslaða hvítarussiska rithøvundanum og stríðsmanninum Ales Bjaljatski og mannarættindafelagsskapirnir Memorial og Center for Civil Liberties, sum hoyra heima í ávikavíst Russlandi og Ukraina.

Tað kunngjørdi norska Nobelnevndin í gjár.

Bjaljatski hevur sitið inni millum 2011 og 2014, og í 2020 varð hann aftur koyrdur í fongsul í sambandi við stóru mótmælini móti hvíturussisku stjórnini. Mótmælisfólkini kravdu, at forsetin, Aleksandr Lukasjenko skuldi leggja frá sær og løgdu stjórn hansara undir at hava framt valsvik í sambandi við forsetavalið í 2020, sum sitandi forsetin vann, sambært almenna úrslitinum.

Memorial varð stovnaður í 1987 av stríðsfólkum í fyrrverandi Sovjetsamveldinum. Ein av stovnarunum, Andrej Sakharov, hevur sjálvur fingið friðarheiðursløn Nobels. Hægstirættur í Russlandi kravdi í desember í fjør, at felagsskapurin skuldi avtakast, tí hann bar seg at sum ein "útlendskur agentur".

Center for Civil Liberties varð stovnað í Kyiv í 2007. Felagsskapurin hevur arbeitt fyri mannarættindi og fólkaræði. Undir krígnum í Ukraina hevur felagsspurin eisini luttikið í arbeiðnum at skjalprógva krígsbrotsverk.

– Við ársins friðarheiðursløn ynskir norska Nobelnevndin at heiðra tríggjar framúrskarandi forsprákarar fyri mannarættindi, fólkaræði og friðarliga samtilveru í grannalondunum Hvítarussland, Russland og Ukraina, stendur í grundgevingini hjá nevndini, sum Ritzau endurgevur.