Mentan

Kongsbókin nú tøk hjá øllum

Fróðskapur gevur út skreytútgávu við Kongsbókini, sum er einasta miðaldarhandrit í føroyskari varðveitslu

2023-11-15 10:00 Author image
Tíðindaskriv
placeholder

Fróðskapur: Tað eru liðin 725 ár síðan Hákun hertugi Magnusson læt rættarbótina, sum seinni hevur verið nevnd Seyðabrævið, seta í gildi í Føroyum. Frumritið til Seyðabrævið er varðveitt í Kongsbókini, sum er tað elsta skrivliga tilfarið, sum er varðveitt í Føroyum.

Kongsbókin er ein lógbók, sum er samansett av tveimum skinnhandritum, har tað minna handritið inniheldur Seyðabrævið og tað størra ta norsku Landslógina, sum varð lógtikin á Gulatingi í 1274.

Kongsbókin hoyrdi til løgmansembætið í Føroyum, og í henni fáa vit upplýsingar um rættarskipan og tingskipan føroyinga í há- og seinmiðøld. Lóggávan í bókini hevur evnað føroyska mentan heilt fram til okkara dagar. Kongsbókin er tí føroyskur mentanararvur og ein hin dýrmætasti fornluturin, sum vit eiga.

Í Kongsbókini finnast reglur og hugsjónir, sum løgdu lunnar undir tað føroyska samfelagið og hava ávirkað føroyska mentan síðan hámiðøld.

Í bókini standa lógirnar, sum innførdu kongliga stýrisskipan í Føroyum. Stundum hava løgmenn og skrivarar í seinmiðøld niðurskrivað sumt av tí, sum fór fram á løgtingi, m.a. tær fyrstu lógarsamtyktirnar hjá løgtinginum í 14. øld.

[object Object]

Kristinrætturin úr lógbókini, sum Føroya biskupur hevði um hendur, er eisini tikin við í útgávuna. Biskupur umsat kristinrættin, sum skipaði, hvussu kristindómur skuldi haldast í tí dagliga.

Andras Mortensen, lektari í søgu á Fróðskaparsetrinum, hevur skrivað søguligan inngang, umsett úr handskrift og týtt.

Bókin hevur heilsíðumyndir av øllum síðunum í Kongsbókini við teksti úr upprunahandritinum og í nútíðar týðing. Bókin er í stórum broti, 416 síður og í bókarkasettu. Bókin er til tey, sum hava áhuga fyri føroyskari søgu, lóg og mentan eins og máli og listarligari handskrift.

Bókin fæst í bókahandlunum.

placeholder

Vinarliga broyt tínar kennifíla - og privatlívsstillingar fyri at síggja hetta innihald

placeholder