Kissinger gjørdist hundrað ár

Henry Kissinger, fyrrverandi amerikanski uttanríkisráðharrin, er deyður í heimi sínum í Connecticut í USA. Hann gjørdist 100 ára gamal. Tað boðar ráðgevarafelag hansara, Kissinger Associates, frá í fráboðan.

Tað var táverandi forsetin í USA, Richard Nixon, sum í 1969 útnevndi Kissinger til trygdarráðgeva sín. Frá 1973 og fýra ár fram, var Kissinger amerikanskur uttanríkisráðharri undir bæði Richard Nixon og Gerald Ford.

Eftir tíðina sum uttanríkisráðharri hevur hann eitt nú skrivað bøkur, havt egið ráðgevarafelag og verið ráðgevi í fleiri førum.

Í 1973 fekk hann og táverandi leiðarin í Norðurvjetnam, Le Duc Tho, friðarheiðursløn Nobels fyri Parisavtaluna, sum hevði til endamáls at fáa vápnahvíld í lag í Vjetnamkrígnum.

Hetta var ein av teimum meira umstríddu Nobel-tilnevningunum. Tveir limir í Nobelnevndini tóku seg aftur orsaka av valinum. Og Le Duc Tho vildi heldur ikki taka ímóti heiðurslønini, tí avtalan enn ikki hevði ført til nakran frið.

Vjetnamkríggið endaði í 1975, tá Norðurvjetnam leyp á Saigon.

Henry Kissinger var eisini millummaður, tá Ísrael og Egyptaland gjørdu eina friðaravtalu í 1979.

So seint sum í juli á ár vitjaði tann hundrað ára gamli Henry Kissinger í Kina, har hann eitt nú hitti kinesiska forsetan, Xi Jinping.

Kissinger varð føddur í Týsklandi í 1923, og fekk navnið Heinz Alfred Kissinger. 15 ára gamal flýddi hann saman við familju síni undan jødajagstranini hjá nasistunum. Fyrst til London og síðan til USA.

Undir øðrum heimsbardaga vendi Kissinger aftur til Týsklands, sum amerikanskur hermaður. Her arbeiddi hann sum týðari, og var við at fanga limir í Gestapo.

Eitt stutt skifti stóð Henry Kissinger á odda fyri eini serligari nevnd, sum kongressin og Georg W. Bush, forseti, settu í 2002 fyri at fáa greiði á yvirgangsatsóknini á USA 11. september 2002.