Toskurin komin inn undir land at leita eftir nebbasild

Nebbasild er týdningarmikil liður í føðiketuni á føroyska landgrunninum, serstakliga sum føði hjá til dømis toski og lunda. Higartil hava kanningar á Havstovuni einamest snúð seg um havnebbasild, men í oktober fekk Havstovan tveir ymiskar prøvar av nebbasild, sum vístu seg at vera tvey onnur sløg.

Tað finnast fleiri sløg av nebbasild, og undir Føroyum eru staðfest trý sløg av nebbasild. Hesar eru havnebbasild (Ammodytes marinus), lítla nebbasild (Ammodytes tobianus) og stóra nebbasild (Hyperoplus lanceatus), sum eisini verður nevnd nebbasildakongur.

Óvanligt við yngli í oktober
Torført er at skilja millum sløgini, tí tey líkjast sera nógv, og tískil vera tey aloftast bólkað saman sum nebbasild. Tað finst eingin neyv meting um stovnsuppbýtið ella stovnsstødd av ymsu nebbasildunum undir Føroyum. Meðan stóra nebbasild, eins og havnebbasild, er úr vatnskorpuni og niður á 150 m dýpi, heldur lítla nebbasild til á innaru leiðunum, har dýpið er umleið 50 m ella grynnri. Tølini, sum Havstovan regluliga fær um nebbasild, koma frá yngulkanningunum í juni og frá magakanningum av eitt nú toski á yvirlitstrolingunum um várið og um summarið.

Í oktober var ein útróðarmaður so vinarligur at taka ein prøva av nebbasildayngli út fyri Eystnesi til Havstovuna. Vanligt er at fáa nebbasildayngul um várið og tíðliga um summarið, so at fáa nebbasildayngul so seint sum í oktober var serstakliga áhugavert. Innkomna ynglið var áleið 6 sentimetrar og er mett at vera av slagnum lítla nebbasild.

34 sentimetra stór nebbasild
Ynglið hevði etið ymisk sløg av kopepodum, ið er ein bólkur av djóraætið. Aldursgreingin vísti, at ynglið var gýtt í august. Hesa somu viku í oktober fekk Havstovan ein annan prøva frá einum manni, sum hevði verið á floti við abbasoninum norðan fyri Gjógv. Tað vísti seg, at teir høvdu fingið eina vælvaksna stóra nebbasild. Hon máldi 34 cm, var 6 ára gomul og hevði einamest etið krill. Talan var um ein kvennfisk við óbúnum rognum. 

Gýtingartíðin hjá stóru nebbasild er frá apríl til november, meðan lítla nebbsild gýtir um várið, eins og havnebbasild, men hon kann eisini gýta um heystið, og sum innkomna yngli er dømi uppá. Vanligt er, at nebbasild liggur niðurgrivin í sandbotni um veturin, mestsum í dvala. Tá várið kemur, og meira verður av føði í sjónum, raknar hon við, og fer tá í eina dagliga rútmu, har hon er uppi í vatnsúluni og etur um dagin ofta í stórum torvum, meðan hon um náttina grevur seg niður í sandin.

Koma upp til ljósið
Í heyst hava fleiri frásagnir verið frá fiskimonnum, um at nebbasild kemur upp í vatnskorpuna, tá teir tendra dragiljósið. Hetta er undranarvert og óvæntað hesa ársins tíð, tá vanliga verður hildið, at nebbasildin er farin í dvala so seint um heystið.

Tað hevur verið sera góður fiskiskapur eftir toski heilt inni við land hetta seinasta hálva árið, tó hava fleiri slánar (soltin /hungraður fiskur, red.) verið ímillum toskarnar. Ymsar orsøkir kunnu vera til óvanliga atburðin hjá toskinum, og eitt hugsandi dømi er, at havnebbasildastovnurin er lítil í løtuni.

Tískil er toskurin svangur og kemur inn undir land at leita sær føði. Hetta samsvarar við, at nebbasildaynglið á yngulkanningunum í juni í ár var nógv minni enn vanligt er hasa ársins tíð, samstundis sum nærum ongin nebbasild var funnin í toskamagunum á yvirlitstrolingunum í august .

Við avmarkaðu vitanini um stóru- og lítlu nebbasild ber ikki til at siga, hvussu stóran leiklut hesar hava í vistskipanini á innaru leiðunum, men nú tað er staðfest, at tær eru her, kann tað hugsast, at tað eru m.a. hesum, ið toskurin er komin eftir

Kelda: Havstovan